تسمه های صنعتی در شکل های هندسی مختلف و با متریال متنوعی تولید می شوند. از تسمه ها بصورت کلی هم برای جابجایی و انتقال مواد به شکل تسمه نوار نقاله استفاده می شود، هم در انتقال نیرو از یک فولی به فولی دیگر و هم برای ایجاد تنظیم زمان بندی حرکتی بین اجزای سیستم بصورت تسمه تایمینگ. شکل های هندسی تسمه های صنعتی بصورت کلی شامل تسمه های تخت، تسمه های V شکل، تسمه های گرد با سطح مقطع دایره ای و تسمه های چند ضلعی یا چند وجهی می باشند.

تسمه Belt از گذشته بعنوان بخشی متحرک از ماشین آلات مورد استفاده قرار می گرفته است. در گذشته تسمه ها با بکارگیری الیاف پارچه ای و یا چرم تولید می شدند که انعطاف حداقلی، عدم مقاومت در برابر تنش های سایشی و حرارتی و محدودیت در شستشو و ضد عفونی کردن از مشکلات اصلی آنها محسوب می شود. با پیشرفت فناوری و قابلیت انسان در استفاده از ترکیبات نفت و پتروشیمی امروزه در اغلب کاربری های صنعتی از تسمه هایی از ترکیبات پلیمری که در راس آنها پلی یورتان pu است استفاده می شود. در زیر به معرفی اشکال مختلف تسمه می پردازیم.

• تسمه تخت Flat Belt: یکی از پر کاربرد ترین نوع تسمه های صنعتی تسمه های تخت هستند. تسمه تخت هم در انتقال نیرو بر روی فولی ها مورد استفاده قرار می گیرد و هم بعنوان تسمه نوار نقاله برای انتقال مواد استفاده می شود. تسمه سراسری نیز یکی از انواع تسمه تخت محسوب می شود. تسمه برزنتی نیز نوعی از تسمه های تخت محسوب می شود که از آن برای انتقال مواد با قاشقک بر روی الواتور ها استفاده می شود.

• تسمه گرد یا بن گرد Round Belt: تسمه های گرد در واقع تسمه هایی انعطاف پذیر از جنس پلی یورتان هستند که هم در صنایع انتقال نیرو در برخی از کاربری ها مانند نساجی مورد استفاده قرار می گیرند و هم بعنوان تسمه نوار نقاله بر روی نقاله های صنعتی مصرف می شوند.

• تسمه وی بلت V-belt: یکی از پر کاربرد ترین و مناسب ترین نوع تسمه انتقال نیرو تسمه های وی بلت هستند که بر روی انواع ماشین آلات برای کاربری بعنوان تسمه پروانه ، تسمه های دینام و حتی پمپ های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه وی بلت برای تحمل تنش های کششی بسیار بالا، حرارت بالا و در کل شرایط سحت کاری طراحی و تولید می شود.

• تسمه های چند وجهی: این سری از تسمه های صنعتی از جنس پلی یورتان در رنگ های مختلف تولید شده و دارار انعطاف محدودتری نسبت به تسمه های لاستیکی بوده و در مقابل اصطکاک و سایش مقاومت بالاتری دارند. از تسمه های چند وجهی با نخ داخلی و گاهی بدون نخ داخلی در صنایعی مانند صنایع کاشی و سرامیل استفاده می شود.

کوردها و روکش های سطحی تسمه صنعتی

تسمه های صنعتی با تنش های متعددی روبرو هستند و از این رو روش هایی برای افزایش قابلیت های تسمه توسط برند های مختلف تولید کننده این قطعه صنعتی اتخاذ می شود. اولین و مهمترین تنشی که بر پیکر تسمه های صنعتی وارد می شود تنش کششی می باشد. با توجه به اینکه بخش عمده ای از بدنه تسمه را مواد پلیمری تشکیل می دهند افزایش طول در برابر کشش امری طبیعی به نظر می رسد. با این وجود با توجه به این نکته که عملکرد اصلی تسمه ها بر اثر اعمال اصطکاک و در تماس سطحی با سطح فولی میسر می شود وجود کشش در تسمه امری الزامی می باشد. 

اغلب تولید کنندگان تسمه های صنعتی از روش هایی برای افزایش مقاومت در برابر خزش تسمه ها بالاخص در تسمه های انتقال نیرو و تسمه های تایمینگ استفاده می کنند. بکارگیری نخ های پلی استری و کورد های فلزی در میان ترکیبات پلیمری از روش های اصلی افزاینده مقاومت در برابر خزش محسوب می شود. همچنین به منظور افزایش مقاومت در برابر سایش تسمه نیز راهکارهایی استفاده می شود که پوشش سطحی با پلیمر پلی یورتان بالاخص بر روی دنده های تسمه های تایمینگ که با حساسیت بالایی بکار گرفته می شوند و بر روی پای دنده با تمرکز تنش روبرو هستند و همچنین استفاده از روکش هایی از پارچه پلی استر در اغلب تسمه های وی بلت نمونه ای از این روش ها می باشد. 

کاربری تسمه های گرد یا پلی کرد

نوعی از تسمه های صنعتی با سطح مقطع گرد تولید می شود که به تسمه بن گرد یا پلی کرد شناخته می شود. تسمه های پلی کرد همانطور که در بالا نیز گفته شد هم برای اتصال فولی ها در انتقال نیرو و هم در چند ردیف بر روی نقاله های صنعتی بعنوان تسمه نوار نقاله مورد استفاده قرار می گیرند. تسمه گرد پلی کرد که به آن بن گرد نیز گفته می شود در قطر های مختلف اغلب از ۴ الی ۸ میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد و از پلی یورتان در تولید آن استفاده شده است. برای جلوگیری از خزش و افزایش طول تحت تنش های کششی در برخی موارد از یک مغزی به شکل یک نخ پلی استر در مرکز تسمه پلی کرد بالاخص در کاربری بعنوان تسمه انتقال نیرو استفاده می شود.

تسمه های نقاله

یکی از پر کاربردترین تسمه های صنعتی تسمه کانوایر یا نوار نقاله می باشد. تسمه های نقاله در عرض ۴۰ الی ۱۳۰ سانتی متری تولید می شوند. شکل های مختلفی از تسمه های نوار نقاله بر حسب نوع صنعت و بر حسب موادی که حمل می کنند مورد استفاده قرار می گیرند که برخی از مواد پلیمری و برخی از جنس الیاف پارچه ای مورد استفاده قرار می گیرند. 

از تسمه نوار نقاله در صنایع و معدن برای الواتور و انتقال مواد مانند سنگ های کچی، سیمانی و آهکی و همچنین در کارخانه ها برای انتقال مواد اولیه، محصولات نهایی و بسته بندی شده استفاده می شود. در حالی که اغلی تسمه های نقاله از ترکیبات لاستیکی و پلی یورتان تولید می شوند تا دارای انعطاف مناسب باشند نوع خاصی از این تسمه ها که به تسمه نقاله مواد غذایی شناخته می شود به منظور جلوگیری از ایجاد مسمومیت غذایی با استاندارد FDA تولید می شود. این سری از تسمه های صنعتی اغلب یا با روکش هایی از جنس PVC تولید می شوند و یا بصورت کلی از پلاستیک خشک تولید شده و به هم بصورت کلیکی متصل می شوند.